Şarkılar Neden Dilimize Takılır ?

Kendinizi bazen elinizde olmadan bir şarkıyı yada melodiyi mırldanırken bulursunuz. Peki Şarkılar Neden Dilimize Takılır ?

Kafanızın içinde bir şarkının tek bir satırı sürekli dönüp durmaktadır. Siz istemeseniz de o oradadır. Nerden takıldı bu şarkı ağzıma  diye söylenirsiniz.

Dinlenen bir melodinin daha sonra zihinde canlandırılabilmesi insanlara has bir yetenek. Ancak istemsiz olarak da ortaya çıkabilen bu durum zaman zaman rahatsız edici olabiliyor. İnsanların neredeyse tamamının haftada en az bir kere yaşadığı bu durumun bilimsel bir adı bile var.

Şarkılar Neden Dilimize Takılır ?

İngilizce ‘earworm’ olarak adlandırılan bu durumu dilimize direk kulak solucanı olarak çevirilebilir. Bu kelimeyle tarif edilmeye  çalışılan durum aslında kulağımızdan sızan ve biz farkına varmadan beynimize yerleşen melodiler.Böyle deyince pek bir anlam ifade etmediğinin farkındayım ama emin olun yazıyı bitirdiğinizde herşey çok açık olacak.

Herhangi bir zamanda durup dururken kafanızda dönmeye başlayan şarkılar bir süre sonra çok fazla can sıkıcı olabiliyor. Hele ki anlamsız bir reklam cıngılıysa ya da gerçekten absürd sayılabilecek bir pop ya da arabesk şarkısıysa durum daha da kötüleşiyor.

Kafamızda Yer Edinen Sürekli Mırıldandığımız Şarkıları Nasıl Hatırlıyoruz?

Akla İstenmeyen Şarkılar Gelmesi Durumu:

  • Sıradan bir istenmeyen şarkının küçük bir kısmı 15-30 saniye kadar sürüyor.
  • İnsanların %92’si haftada en az birkez bu durumu tecrübe ediyorlar.
  • İnsanların %99’u ara sıra bu durumu tecrübe diyorlar.
  • Birçok insan akla gelen istenmeyen şarkıları iyimser olarak görüyor, ancak %15 bu durumu rahatsız edici, %33 ise sevimsiz buluyor.

Neden bir şarkının gelip kafamızın içinde yer edindiğiyle ilgili oldukça farklı cevaplar var.

İmgeler ve Kelimeler

Araştırmalar gösteriyor ki en güncel ve sıklıkla tekrar edilen şarkılar ‘earworm’ olmaya çok daha yatkınlar. Buna ek olarak araştırmaya katılan denekler üzerinde gözlemlendiği kadarıyla hafıza tetikleyen şeylerde ( örneğin şarkının sözlerini hatırlatan objeler veya kelimeler) o şarkının mırıldanmasına ve zamanla ‘earworm”a dönüşmesine sebep oluyor.

Ruh Hali

‘Earworm’ ların başka bir hilesi de sizin ruh halinize göre şekilleniyor olması. Araştırmalar gösteriyor ki insanlar stres altındayken hep aynı şarkıyı mırıldanırken, kendilerini tehlikede hissettiklerinde daha hızlı tempolarda müziklere yöneliyorlar.

Aşinalık

Ve tabikide bir şarkıya aşinalık bu işin farklı etmenlerinden biri. Beyninizi düzenli olarak bir melodiyi tekrarlayabilmesi ve taze bir bilgi olarak tutabilmesi için o şarkıya farkında olarak veya olmadan aşinalık kazanması gerekiyor.

Örneğin neden hiç hususi olarak açık dinlemediğiniz bir şarkının aklınıza takıldığını merak ettiniz mi? İşte bu araştırmaya göre sebebi onu düzenli olarak mağazalara, radyolarda veya televizyon programlarında dinliyor olmanız.

Bir Şarkıyı ‘ Earworm’ Yapan 3 Faktör

1) Tempo

‘Earworm’ olan şarkıların daha hızlı tempoya sahip olduğu tespit edildi. Aslında bu şaşırtıcı değil. Beyin daha önce de dediğimiz gibi müzikle nesneler, kelimeler ve hareket arasında bir ilişkiyi çok daha hızlı kuruyor. Bu yüzdende pek çok earworm şarkı yürüyüş,koşu hatta diş fırçalamak gibi periyodik hareketlerle oldukça ilişkili tempolar sahip.

2) Jenerik Bir  Melodi Formu

‘Earworm’ olan tonların daha fazla tekrarlan ve kendine özgü bir melodisi olduğu görülmüş. Örneğin içinde aynı çocuk şiirlerinde ve korolardaki gibi ritmik ve kolay takip edilebilen melodiler içeren şarkılar ‘earworm’ olmaya daha yatkın. Çünkü beyin bu tarz melodileri daha kolay hatırlamaya eğilimli.Bu durumda içinde oldukça koro melodileri içeren Bad Romance şarkısının listenin başında olmasına şaşırmamak gerekir.

3) Olağandışı Sıklıklar

‘Earworm’ olan şarkılar diğerlerine göre daha kendine özgü sürekliliklere sahip olduğu görülmüş. Bu ortalama bir pop şarkısından daha fazla sayıda şarkı içinde sıçramalar ve olağandan daha uzun süreli melodik atlamalar olduğu anlamına geliyor. Bu durum aslında beynin daha farklı melodilere daha farklı bir önem vererek onu hatırlamak için daha fazla çaba göstermesinden kaynaklanıyor. Bu sayede öğrendiği bir melodiyi beyin kolay kolay unutmuyor. Peki ya insanoğlu neden bazı şarkıların neden akıllarına takıldığını bu kadar çok önemsiyor?’Earworm’ üzerine yapılan araştırmalar bizi neden ve nasıl beynin gün içinde %40 oranında yaptığımız işle alakasız işler ve konular hakkında bilgi edinmemiz için bize yardımcı olabilir.Hala devam eden çalışmalarla beynin ‘earworm’ melodiler aracılığıyla nasıl daha işlevsel hale getirilebileceği üzerinde duruluyor.

Dilinize Takılan Şarkıdan Nasıl Kurtulursunuz?

Dilimize dolanan şarkılardan kurtulmanın en iyi yolu başka bir şeyle ilgilenmektir. Bilişsel mekanizmamızın bir parçası olan ve sesleri hatırlama ve tekrarlama işlevi gören içkulağımız, dilimize dolanan şarkının etki alanına girmiştir.

Kontrolümüz altında olmayan bu alana istediğimiz kadar “kes sesini” diyelim, işe yaramayacak, belki de durumu daha da kötüleştirecektir. Yapılacak en iyi şey, onu başka bir işle görevlendirmektir.

Bir şarkı ilginç özelliklerinden dolayı dilimize dolanıyorsa, ondan kurtulmanın çaresi benzer bir şarkı söylemek olabilir.

Böylece o şarkıyı canlı tutan hafıza ortamının emsalsizliği ortadan kalkacaktır. Bir dahaki sefere siz deneyin, bakalım işe yarayacak mı!

Nomofobi, Netless ve Sosyal Medya Fobisi Nedir ?

 

Sevebilirsin...

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir